نرم افزار تعمیر و نگهداری CMMS

تاریخچه و تکامل نگهداری و تعمیرات

نگهداری و تعمیرات (M&R) همواره یک جزء اساسی در مدیریت صنعتی بوده است. در ابتدا، تعمیرات صرفاً پس از خرابی تجهیزات انجام می‌شد که به آن «تعمیرات واکنشی» می‌گفتند. اما با رشد فناوری و پیچیدگی ماشین‌آلات، نیاز به پیش‌بینی و پیشگیری از خرابی‌ها افزایش یافت.

بیشتر بخوانید : تاریخچه نگهداری و تعمیرات در ایران و جهان

در سال‌های اخیر، با گسترش فناوری‌های دیجیتال، نرم‌افزار CMMS به‌طور چشمگیری توسعه یافته است. این نرم‌افزارها امکان جمع‌آوری و تحلیل داده‌های عملیاتی، برنامه‌ریزی جامع نگهداری‌ها و مدیریت مؤثر قطعات یدکی را فراهم می‌کنند.

اطلاعات فنی نرم افزار نگهداری و تعمیرات کمتال

نرم افزار کمتال کاملاً تحت وب (Web-Based) است و بدون نیاز به نصب نرم‌افزار جانبی، روی سرور سازمانی یا هاست اشتراکی قابل پیاده‌سازی است. نرم‌افزار ERP کمتال یک محصول کاملاً بومی (In-House) بوده و با استفاده از فناوری .NET و زبان C# برنامه‌نویسی شده است.

اهمیت نگهداری و تعمیرات (نت) در صنعت

شرکت کهن، به این واقعیت دست یافته که یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل موجود در سازمان‌ها، مدیریت نگهداری و تعمیرات (M&R) است. گزارش‌های معتبر جهانی نشان می‌دهند که ۲۰ تا ۴۰ درصد از هزینه‌های عملیاتی سالانه سازمان‌ها صرف نگهداری و تعمیرات می‌شود.

شش عامل کلیدی در حوزه نگهداری و تعمیرات:

1. کاهش خطر و ریسک ناشی از فعالیت سیستم
2. اجتناب از خرابی دستگاه‌ها و تجهیزات
3. تامین تجهیزات پایا و ماندگار و با کیفیت
4. کمترین هزینه تولید
5. محدود کردن ضررات و زیان های ناشی از فعالیت دستگاه ها
6. تولید و خروجی حداکثری

معرفی کامل نرم افزار تعمیر و نگهداری (CMMS) کهن

نرم افزار CMMS کهن (بخشی از ERP کمتال، اما قابل پیاده‌سازی مستقل) به شما این امکان را می‌دهد که با رعایت استانداردها، گامی مؤثر در مدیریت تعمیرات و نگهداری ماشین‌آلات، وسایل نقلیه و تجهیزات خود بردارید. این سیستم با فراهم کردن بستر مناسب برای ثبت اطلاعات فنی و برنامه‌ریزی پیشگیرانه، به بهبود راندمان تولید و افزایش کارکرد تجهیزات کمک شایانی می‌کند.

بیشتر بخوانید : چگونه از خرابی دستگاه های کارخانه جلوگیری کنیم؟

امکانات اصلی نرم افزار CMMS کمتال

• امکان تعریف دستگاه بسته به تیپ (ظرفیت) و نوع دستگاه (سالن یا محل استقرار)
• امکان ثبت اطلاعات عمومی دستگاه (کشور سازنده ظرفیت دستگاه واحد تولیدی و...)
• امکان ثبت تجهیزات همراه با کد سیستمی
• امکان ثبت اطلاعات عمومی تجهیزات
• امکان درج فایل کاتالوگ دستگاه و تجهیزات
• امکان تعریف انواع چک لیست برای دستگاه و تجهیزات
• امکان تعریف دوره (روزانه، هفتگی و...)
• امکان درج کامل تعمیرات پیشگیرانه
• امکان یادآوری تعمیرات ضروری و پیشگیرانه
• امکان اخذ چک لیست روزانه تعمیرات
• امکان ارسال قطعات مورد نیاز به کارتابل (گردش کار)
• امکان ارسال گزارش خرابی به دپارتمان‌های دیگر (برنامه‌ریزی، تولید و...)
• تعریف پیمانکاران
• ثبت تعمیرات خارج از سازمان
• تعریف متعلقات دستگاه
• امکان تعریف دسترسی‌ها
• امکان تعریف اقدامات و خطاهای احتمالی و پرینت آن
• گزارش شناسه دستگاه

گزارش‌های جامع و تحلیلی نرم افزار

• استفاده از مزایای گردش کار
• گزارش دستگاه‌های موجود
• گزارش تجهیزات موجود
• گزارش تعمیرات ضروری
• گزارش تعمیرات پیشگیرانه
• گزارش بررسی دوره‌ای
• و...

اهداف پیاده‌سازی نرم افزار نگهداری و تعمیرات (PM/CMMS)

• بیشینه کردن دوره عمر مفید دستگاه‌ها و تجهیزات
• بیشینه کردن قابلیت اطمینان دستگاه‌ها و تجهیزات
• بیشینه کردن کارایی کل تجهیزات
• کمینه کردن تعمیرات اتفاقی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات
• تحت کنترل درآوردن توقفات و جلوگیری از خرابی‌های عظیم به دلیل بروز یک اشکال جزئی و کم نمودن تعداد دفعات از کار افتادن تجهیزات
• تحت کنترل درآوردن موجودی قطعات یدکی در انبار و ایجاد نظم و ترتیب و استاندارد کردن امور مربوطه
• کاهش هزینه‌های تعمیرات تکراری و متوالی و در نتیجه استفاده بهتر از قطعات یدکی
• افزایش کیفیت راهبری و جلوگیری از اتلاف وقت و جلوگیری از فراموشی برخی از تعمیرات در زمان توقف
• زمان‌سنجی و روش‌سنجی فعالیت‌های تعمیری و تولیدی و در نتیجه بالا بردن بهره‌وری

مدیریت پروژه و نقش CMMS در آن

مدیریت پروژه یک فرایند و روش است که برای هدایت یک پروژه به سوی هدف نهایی آن، یعنی تحویل چیزی با ارزش به ذینفعان یا مشتریان، به کار می‌رود. پروژه‌ها به هماهنگی بین ذینفعان، اهداف یا دیدگاه‌های آنها، منابع مورد نیاز برای رسیدن به هدف و فرآیندها و ابزارهای مدیریتی نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود که پروژه به اهداف خود دست می‌یابد. یکی از ابزارهای مؤثر در این زمینه، نرم افزار نگهداری تعمیرات است که می‌تواند در مدیریت منابع و تجهیزات پروژه به کار رود و از بروز مشکلات غیرمنتظره جلوگیری کند.

بیشتر بخوانید : چگونگی تدوین برنامه نگهداری و تعمیرات

طبق تحقیقاتی از S&P Global Market Intelligence، رهبران کسب‌وکار در سازمان‌های پروژه‌محور (مانند خدمات حرفه‌ای و مالی) برای مدیریت پروژه‌ها از نرم افزار نگهداری و تعمیرات بهره می‌برند تا چالش‌های اصلی خود را در اجرای پروژه‌ها از جمله ترکیب مقیاس‌پذیری و چابکی در مدیریت پورتفولیو، استانداردسازی روش‌های تحویل و تطبیق با نیازهای متغیر مشتریان بهتر مدیریت کنند.

CMMS چیست؟ (Computerized Maintenance Management System)

نرم افزار نگهداری و تعمیرات یا همان CMMS (Computerized Maintenance Management System)، ابزاری برای مدیریت و برنامه‌ریزی فعالیت‌های تعمیر و نگهداری است. این نرم‌افزار با تمرکز بر پیشگیری، اطلاعات لازم درباره وضعیت تجهیزات و برنامه‌های نگهداری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

قابلیت‌های کلیدی و مزایای CMMS

• برنامه‌ریزی نگهداری پیشگیرانه: تعیین زمان مناسب برای سرویس‌دهی تجهیزات و جلوگیری از خرابی ناگهانی.
• مدیریت قطعات یدکی: رهگیری موجودی و سفارش‌دهی خودکار قطعات یدکی.
• گزارش‌گیری پیشرفته: ارائه اطلاعات دقیق درباره عملکرد تجهیزات و کارایی سیستم.
• ثبت و مدیریت خرابی‌ها: امکان ثبت سریع مشکلات و ارائه راه‌حل‌های مناسب. Export to Sheets

نرم افزار PM و تفاوت آن با CMMS
نرم افزار PM (Preventive Maintenance) به طور خاص بر نگهداری پیشگیرانه متمرکز است. این نرم‌افزار یک زیرسیستم در CMMS به شمار می‌آید که با برنامه‌ریزی منظم سرویس‌ها، خرابی‌های احتمالی را به حداقل می‌رساند. در واقع، PM یکی از قابلیت‌های حیاتی و اصلی در چارچوب جامع CMMS است.

مزایای رقابتی استفاده از نرم‌افزارهای CMMS

نرم افزار نگهداری و تعمیرات با برنامه‌ریزی منظم و پیشگیرانه، هزینه‌های ناشی از خرابی‌های ناگهانی را به‌شدت کاهش می‌دهد. همچنین، با استفاده از این نرم‌افزار، بهره‌وری تجهیزات افزایش یافته و زمان‌های توقف آنها کاهش می‌یابد، که به نوبه خود بهره‌وری کلی سیستم را بهبود می‌بخشد. مدیریت مؤثر تجهیزات از طریق این نرم‌افزارها باعث بهبود ایمنی می‌شود و از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر این، نرم افزار نگهداری و تعمیرات امکان مدیریت بهتر منابع را فراهم کرده و پیگیری دقیق‌تر منابعی مانند نیروی انسانی، قطعات و تجهیزات را ممکن می‌سازد.

با توجه به پیشرفت‌های اخیر در هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IoT)، نرم‌افزارهای CMMS/PM در حال حرکت به سمت سیستم‌های پیش‌بینانه و هوشمندتر هستند. این فناوری‌ها امکان تحلیل داده‌های بی‌درنگ (Real-Time) را فراهم می‌کنند که منجر به تشخیص زودهنگام مشکلات، بهینه‌سازی PM و پیش‌بینی خرابی‌ها قبل از وقوع می‌شود. این تحولات نه تنها کارایی عملیاتی را افزایش می‌دهند، بلکه به سازمان‌ها در کاهش توقفات و بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک کرده و منجر به پایداری و صرفه‌جویی چشمگیر می‌شوند.

چالش‌ها و دلایل شکست در پیاده‌سازی نرم افزار CMMS

برای موفقیت در پیاده‌سازی نرم افزار CMMS، باید هدف آن کاملاً شفاف باشد. ندانستن اینکه چه اهدافی دنبال می‌شوند یا چه مشکلاتی باید حل شوند، احتمال شکست پروژه را به‌شدت بالا می‌برد. برای حل این چالش، ابتدا باید مشکلات را شناسایی کنید، تیمی از کاربران کلیدی تشکیل دهید و با تحلیل ریشه‌ای (Root Cause Analysis)، دلایل واقعی مشکلات و اهداف سازمانی را مشخص نمایید.

بیشتر بخوانید : کاربرد نرم افزار تعمیر و نگهداری در کارخانجات

کیفیت داده‌ها نقش حیاتی در موفقیت نرم افزار CMMS دارد؛ داده‌های اشتباه یا نامناسب می‌توانند عملکرد نرم‌افزار را مختل کنند. برای افزایش پذیرش (User Adoption) نرم‌افزار، باید به کاربران نشان دهید که این ابزار چگونه مشکلات آن‌ها را حل می‌کند. علاوه بر این، انتخاب یک مدیر پروژه باتجربه، برنامه‌ریزی دقیق برای شفاف‌سازی نقش‌ها و زمان‌بندی، و همچنین آموزش‌های مداوم برای حفظ دانش کاربران، ضروری است.

مدیریت ضعیف فرآیندها دلیل دیگری برای ناکارآمدی CMMS است. برای رفع این چالش، باید ابتدا فرآیندهای کلیدی که قرار است توسط نرم‌افزار بهبود یابند را شناسایی و تحلیل کنید. تقسیم فرآیندها به بخش‌های کوچک‌تر به شناسایی نقاط ضعف و انجام اقدامات اصلاحی کمک می‌کند. بهبود فرآیندها حیاتی است، چرا که بدون آن، نرم‌افزار به تنهایی نمی‌تواند موفق شود.

انواع مختلف نرم‌افزارهای نگهداری و تعمیرات (نت)

نرم افزار CMMS بر اساس نیازهای متنوع سازمان‌ها طراحی و دسته‌بندی می‌شود. برخی از انواع رایج عبارت‌اند از:

1. نرم افزار تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات: برای مدیریت برنامه‌های نگهداری تجهیزات سنگین و ماشین‌آلات صنعتی.
2. نرم افزار PM (Preventive Maintenance): تمرکز اصلی بر نگهداری پیشگیرانه و سرویس‌دهی‌های دوره‌ای (Scheduled).
3. نرم‌افزارهای CMMS یکپارچه (Integrated): مدیریت جامع و کامل تمامی عملیات نگهداری و تعمیرات تحت یک پلتفرم.

کاربردهای نرم افزار CMMS در صنایع مختلف

نرم افزار CMMS در صنایع متعددی از جمله تولید، نفت و گاز، حمل و نقل و ساخت‌وساز کاربرد دارد. این نرم‌افزارها به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا:

• زمان توقف (Downtime) تجهیزات را کاهش دهند.
• برنامه‌های نگهداری دوره‌ای (Recurring) را به خوبی مدیریت کنند.
• از فرسودگی زودهنگام (Premature Wear) ماشین‌آلات جلوگیری کنند.

راهنمای انتخاب بهترین نرم افزار CMMS

نرم افزار CMMS باید با نوع تجهیزات و فرآیندهای سازمان شما سازگار باشد. امکان یکپارچه‌سازی (Integration) با سایر سیستم‌های مدیریتی سازمان (مانند ERP) نیز حیاتی است. رابط کاربری (UI) باید ساده و کاربرپسند باشد تا تمامی کاربران بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. همچنین، ارائه خدمات پشتیبانی قوی و به‌روزرسانی‌های منظم از الزامات است.

چالش‌ها و راهکارهای موفقیت در پیاده‌سازی نرم افزار CMMS

پیاده‌سازی نرم افزار تعمیر و نگهداری می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:

• هزینه‌های اولیه (Initial Costs) بالا.
• نیاز به آموزش و تربیت کاربران.
• مقاومت در برابر تغییرات فرهنگی و سازمانی.

برای غلبه بر این چالش‌ها، سازمان‌ها باید نرم‌افزار متناسب با بودجه و نیازهای واقعی خود را انتخاب کنند، دوره‌های آموزشی مؤثر برگزار نمایند و یک فرهنگ سازمانی پذیرای فناوری ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید : مقایسه نرم افزارهای تعمیر و نگهداری با سایر رقبا

گزارش شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs): گزارش "درصد اجرای فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده" نشان می‌دهد...

گزارش "انجام فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده" نشان می‌دهد چه درصدی از فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده، محقق شده است. این شاخص میزان موفقیت شما در پیگیری اهداف نگهداری و تعمیرات را نشان خواهد داد. مدیریت تعمیر و نگهداری یکی از پیچیده‌ترین وظایف در سازمان است که اجرای آن به یکپارچگی و تعامل به موقع عناصر مختلف بستگی دارد. مهم‌ترین اصل در یک سیستم مکانیزه CMMS استاندارد، ایجاد گزارشات از شاخص‌های نگهداری و تعمیرات برای مدیریت دارایی فیزیکی سازمان است، تا امکان تحلیل برای کاهش خرابی تجهیزات و کاهش هزینه تعمیرات را مهیا سازد.

بیشتر بخوانید : نگاهی به شاخص های تعمیر و نگهداری

اما اینکه چه شاخص‌هایی و گزارشاتی در حوزه مدیریت نگهداری و تعمیرات و مدیریت دارایی‌های فیزیکی کاربردی‌تر و نیازمندتر است، از نکات و سوالاتی است که اکثراً در ذهن یک برنامه‌ریز نگهداری و تعمیرات شکل می‌گیرد! در هر سامانه یا مجموعه تعمیرات یا سیستم نگهداری و تعمیرات، مبحث نرم‌افزار دارایی فیزیکی پیش‌بینی شده است. کاهش خرابی تجهیزات وظیفه اصلی نرم‌افزار نگهداری پیشگیرانه می‌باشد. اما سازمان روی هزینه تعمیرات حساس است.

• میانگین مدت زمان تعمیر (MTTR)
• لیست خرابی‌های پر تکرار
• روند مصرف قطعات یدکی به تفکیک دستگاه و واحد
• مدت زمان تعمیرات اضطراری به تفکیک واحد
• میانگین مدت زمان بین دو خرابی (MTBF)
• مدت توقفات به تفکیک دلیل خرابی به تفکیک دستگاه
• میانگین مدت زمان تعمیرات اضطراری به تعمیرات پیشگیرانه

نتیجه گیری

نرم افزار نگهداری و تعمیرات ابزاری حیاتی برای مدیریت بهینه تجهیزات و فرآیندهای صنعتی است. انتخاب و استفاده از نرم‌افزار مناسب می‌تواند بهره‌وری سازمان را افزایش داده و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد. برای بهره‌برداری بهتر از این ابزارها، نیاز است که سازمان‌ها با دقت نیازهای خود را تحلیل کرده و مناسب‌ترین نرم‌افزار را انتخاب کنند. همچنین، برنامه‌ریزی دقیق و آموزش کارکنان می‌تواند نقش مهمی در موفقیت پیاده‌سازی این نرم‌افزارها داشته باشد.